Terugkijken en Vooruitzien
Over een halfjaar mogen we weer naar de stembus om een nieuwe gemeenteraad te kiezen.
Vooruitlopend op 16 maart 2022 kijk in na 3,5 jaar met de 9 raadsfracties terug op resultaten van de afgelopen raadsperiode. De historische gezien vaste coalitiepartijen PvdA en CDA kozen voor het eerst in de Harlinger geschiedenis voor een derde wethouder uit de VVD. Harlinger Belang was daarmee veroordeeld tot de oppositie samen met de éénpersoonsfracties van Wad’n Partij, GroenLinks, HOOP, D’66 en Christen Unie.
Aan alle 9 fracties stelde ik dezelfde 9 vragen. Opvallend was dat de partijen met meerdere zetels in de gemeenteraad sneller reageerden dan de éénpersoonsfracties. Verrassend was dat de antwoorden van de kleine partijen veel uitgebreider waren dan de korte zakelijke reacties van de meerpersoonsfracties.
In dit artikel probeer ik iedere partij gelijkwaardig tot haar recht te laten komen. Dat kan alleen door drastisch te schrappen in de uitgebreide antwoorden en tot samenvattende conclusies te komen. Toch geloof ik dat de politiek geïnteresseerde zo een duidelijk beeld kan krijgen van de verschillende visies en standpunten van de partijen.
Vraag 1:
Wat is het mooiste resultaat dat u de afgelopen periode hebt geboekt als raadsfractie?
Alle coalitiepartijen PvdA, CDA en VVD noemen in hun reacties de ontwikkeling van de Westerzeedijk met de recreatieve plannen op en rond het Balkland en het voormalige zwembad de Koemen. Het CDA is ook trots op het fietspad Winaam-Mullum en de vergroening door het initiatief tegel eruit boom erin. De VVD noemt de verzelfstandiging van het havenbedrijf en de toenemende activiteiten op de Willemshaven.
De oppositiepartijen zijn divers in hun reacties. Harlinger Belang geeft een hele lijst met “mooiste resultaten”: Willemshaven, verzelfstandiging Port of Harlingen, ontwikkelingen Willemshaven en de nieuwe aanpak van het parkeerterrein. De Wad’n Partij wijst op het genereren van potentieel meer inkomsten uit het parkeren. GroenLinks was vooral tevreden over haar inbreng vanaf het begin van de raadsperiode in het coalitieakkoord waarin duurzaamheid echt een plek kreeg. GroenLinks noemt Het indrukwekkendste resultaat dat de gemeenteraad gezamenlijk optrok tegen de REC. Samen en met steun van andere Friese gemeenten werd aan de provincie duidelijk gemaakt dat het nu genoeg was met de storingen, de onduidelijkheden en de communicatiemissers van Omrin.
Dat het mantelzorgcompliment werd verhoogd van € 50,- een € 100,- noemde HOOP haar “mooiste resultaat” van de afgelopen raadsperiode.
D’66 tipt als mooiste resultaat de toegenomen burgerparticipatie bij onderwerpen die met de directe leefomgeving te maken hebben.
De Christen Unie vindt het horen en steunen van burgers het belangrijkste resultaat.
Vraag 2:
Wat was een belangrijk verkiezingspunt dat NOG NIET IS GELUKT om te verwezenlijken en waarom niet?
Edwin Helfrich van de PvdA had graag de Voorstraat in de zomer autoluw willen maken en de Grote Bredeplaats samen met inwoners en ondernemers willen inrichten als een mooi plein. De verschillende belangen en inzichten maken het lastig om tot een breed gedragen plan te komen.
CDA – Hendrik Sijtsma noemt de bouw van een aanlegsteiger Zonnepont Jonge Seun op de Noorderpier, het verplaatsing van de gemeentewerf en meer vrij liggende fietspanden in het buitengebied.
VVD – Paul Schoute vindt dat de onvrede over vergunningen en handhaving niet echt verminderd is. Er is veel gemopper richting gemeente door onvoldoende handhaving en traagheid in beslissingen over bijvoorbeeld vergunnings-(aan)vragen. De service en klantvriendelijkheid moet omhoog.
Jappie Saakstra van Harlinger Belang realiseert zich dat er vast punten in het verkiezingsprogramma staan, die niet verwezenlijkt zijn. Immers, Harlinger Belang is geen coalitiepartij (meer).
Een punt is bijvoorbeeld de beteugeling van de steeds maar duurder wordende afvalinzameling en de relatie met Omrin hierin te heroverwegen. De huidige coalitie denkt hier anders over.
Wad’n Partij – Wim Wildeboer vindt dat de zoutwinning gestaakt had moeten worden en dat de “afvaloven” gesloten had moeten worden.
GroenLinks – Stephanie Geurtz had ook de zoutwinning en het afval verbranden in onze gemeente willen stoppen. Ook het ontbreken van een zwembad ziet GroenLinks nog altijd als een enorm gemis voor de stad.
Ankie Hoendervoogt van HOOP vindt het jammer dat Arriva niet door het Oosterpark wil rijden in verband met de vele verkeersdrempel. Hierdoor ontbreken de bushaltes in de grootste Harlinger wijk.
D’66 – Richtje Allersma: Helaas bleek een zeezwembad niet realiseerbaar, daarom worden nu plannen gemaakt voor een zwembad in de haven. Daar word ik toch minder warm van.
Marga Liefting van Christen Unie noemt de Groene Gordel, een speerpunt uit het CU-programma. Dat is een wandelpad rond Harlingen. Het kon niet gerealiseerd worden omdat de landeigenaren niet allemaal mee wilden werken.
Vraag 3:
Werd uw partij voldoende betrokken bij de besluitvorming in de raad?
PvdA, CDA en VVD hebben als coalitiepartijen het grootste deel van hun verkiezingsprogramma kunnen realiseren en beantwoorden de vraag dus met een volmondig “ja”.
Harlinger Belang en Wad’n Partij voelen zich als oppositie onvoldoende betrokken bij besluitvorming. De coalitiepartijen bepalen naar hun oordeel de koers.
GroenLinks deelt deze mening wel, maar vindt ook dat in de afgelopen periode elke motie serieus werd opgepakt en dat er niet op partij, maar op inhoud werd gedebatteerd.
HOOP voelt zich voldoende betrokken bij besluitvorming. “Want onze stem telt” laat Ankie Hoendervoogt weten.
D’66: Nee, niet voldoende, omdat de coalitie een informatievoorsprong heeft ten opzichte van de oppositie.
Christen Unie voelt zich vaak wel voldoende betrokken, soms niet. “Gelukkig kun je daar veel zelf aan doen door tijdig de juiste vragen te stellen!”
Vraag 4:
Wat was uw grootste grootste ergernis in de raad?
PvdA, VVD, Harlinger Belang en HOOP ergeren zich aan ellenlange betogen van sommige gemeenteraadsleden.
CDA – Hendrik Sijtsma vindt de interactie met collega-raadsleden en het college in de digitale vergaderingen door de Covid-pandemie erg moeizaam.
Wad’n Partij – Wim Wildeboer signaleert gebrek aan inhoudelijk debat en daaruit voortvloeiende besluitvorming op inhoud. Ook ergert hij zich aan “vaak onnodige geheimzinnig doenderij en opgelegde geheimhouding”.
Stephanie Geurtz van GroenLinks ergert zich aan het lage tempo van bestuurlijke molens en het zetten van kleine stappen. Zij wil een einde aan het mantra “Harlingen volgt de ontwikkelingen”.
D’66 – Richtje Allersma: Bestuurders die verkondigen dat dualisme (scheiding rollen, taken en posities van college/raad) een groot goed is in de politiek, maar er niet naar handelen.
Christen Unie – Marga Liefting: Grootste ergernis in de raad ligt in de onnodige tijd die je kwijt bent doordat in de raadsvergadering blijkt dat bij partijen onduidelijkheid is, terwijl het voortraject niet goed benut werd.
Vraag 5:
Waaraan hebt u het meeste plezier beleefd in de raad?
PvdA – Edwin Helvrich: De humor tijdens de debatten in de raad.
CDA – Hendrik Sijtsma: Het contact met burgers, verenigingen en bedrijven en contacten bij bijeenkomsten.
VVD – Paul Schoute: Dat wij als VVD Harlingen voor het eerst in de geschiedenis 4 jaar lang coalitiepartij zijn geweest en een wethouder hebben kunnen leveren.
Harlinger Belang – Jappie Saakstra: Het meeste plezier beleef ik aan de discussie in de raad en de uitwisseling van standpunten, met andere woorden de interactie tussen partijen.
Wad’n Partij – Wim Wildeboer: Lastig zijn waar nodig, niet met de mainstream meedeinen. Niet dat er erg geluisterd wordt, maar je laat zien dat er alternatieve benaderingen mogelijk zijn.
GroenLinks – Stephanie Geurtz: Het samenwerken. Het bewustzijn dat ieder raadslid en elk collegelid met de beste intenties daar zit. De discussies over inhoud en de successen die GroenLinks kon boeken.
HOOP – Ankie Hoendervoogt: Dat het staan bij de microfoon voor meer levendigheid en debat in de raadszaal zorgt.
D’66 – Richtje Allersma: Dit vind ik een lastige. Door de corona heb ik nog maar weinig contact gehad met de overige raads/commissieleden. En politiek vind ik vooral interessant niet per se plezierig.
Christen Unie – Marga Liefting: Meeste plezier beleeft in de raad in het gezamenlijke traject om een nieuwe burgemeester te kiezen. Dat was een geweldige belevenis!!
Vraag 6:
Wie is de eventuele wethouderskandidaat van uw partij na de gemeenteraadsverkiezing in 2022.
PvdA: Erik de Groot heeft in korte tijd al veel in gang gezet en gaat als het aan ons ligt vier jaar door.
CDA: Hendrik Sijtsma is de wethouders kandidaat.
VVD: Paul Schoute
Harlinger Belang: De wethouderskandidaat is bij Harlinger Belang nog niet aan de orde geweest.
Wad’n Partij vindt dat in verband met het dualisme hiervoor een open sollicitatie moet plaatsvinden.
GroenLinks: Er kunnen op dit moment nog geen namen worden genoemd.
HOOP: Niet beantwoord
D’66: Wij hebben nog geen wethouderskandidaat. Voor D’66 is kwaliteit van de wethouder belangrijker dan partijkleur.
Christen Unie: Wethouder? Hahaha, met maar 321 kiezers zijn we de ukkepuk van de Raad!!
Vraag 7:
Met hoeveel zetels bent u tevreden bij de verkiezing in 2022?
Op deze vraag kwamen verrassende antwoorden! De coalitiepartijen PvdA, CDA en VVD zijn tevreden met huidige aantal raadszetels. Alle oppositiepartijen willen graag elk een zetel extra in de gemeenteraad. Dat kan dus nog spannend worden op 16 maart 2022!
Vraag 8:
Wat is een onderwerp dat in de komende raadsperiode opgelost/geregeld móet worden?
PvdA – Edwin Helvrich: Meer betaalbare woningen, koop of huur.
CDA – Hendrik Sijtsma: Parkeerproblematiek in en om de Voorstraat. Het oplossen van lang lopende juridische kwesties. Een mooi plan voor het woonrijp maken van het Spaansenterrein.
VVD – Paul Schoute: Frustraties over vergunning en handhaving en rondom het organiseren van evenementen. Parkeerproblematiek in de stad. Wachtlijsten om een woning te betrekken in Harlingen. En het zou mooi zijn als we een havenzwembad kunnen gaan realiseren.
Harlinger Belang – Jappie Saakstra: De ontwikkeling in het Westerzeedijk gebied, de herinrichting van het Doeksen terminal gebied richting parkeerterreinen voor de eilandbezoekers en de besluitvorming en investering rondom het stadskantoor. De affaire inzake de staatssteun van het Spaansen terrein komt hopelijk ook tot een oplossing.
Wad’n Partij – Wim Wildeboer: Pragmatisch 2 onderwerpen: Spaansen en Klaver en principieel ook 2: Harlingen losmaken van het rijtje armste gemeenten van Nederland en waar we meteen vanaf moeten is de “van-het-gas-af gekte” waar alleen Nederland mee behept is, terwijl het klimaat toch echt de hele wereld betreft.
GroenLinks – Stephanie Geurtz: Het zwembad, meer kansengelijkheid, meer behoud van natuur, en veel zaken die weliswaar landelijk geregeld worden, zoals het sociale domein of de mijnbouw, zouden dichter bij de raad moeten komen.
HOOP – Ankie Hoendervoogt: Komende raadsperiode moet er een oplossing of regeling zijn voor het hoofdpijndossier Spaansen.
D’66 – Richtje Allersma: Er moeten grote stappen gezet worden in de energietransitie. De gevolgen van de klimaatveranderingen zullen ook Harlingen raken.
Christen Unie – Marga Liefting: Voor onze nalatenschap als eerste in Friesland een CO2 neutrale gemeente in 2030
Vraag 9:
De afgelopen 50 jaar zijn in elk verkiezingsprogramma van élke partij de armoede en de werkgelegenheid in Harlingen speerpunten geweest.
Hoe gaat de gemeenteraad de armoede en de werkgelegenheid in 2022-2026 oplossen c.q. verbeteren?
PvdA: Nog meer inzetten op ontwikkeling van de Willemshaven en het Westerzeedijkgebied om werk te creëren in recreatie en toerisme. Kijken waar de schuldhulpverlening nog verbeterd kan worden.
CDA: Ik ga ervan uit dat een volgend college dit probleem ook niet helemaal kan oplossen. Er zijn nu wel veel vacatures. De gemeente moet zich blijven inspannen om mensen die kunnen werken naar de juiste plaats te krijgen. Wij hopen en vertrouwen dat het actieplan economie zijn vruchten afwerpt.
VVD: Voor een brede aanpak armoede in Harlingen gebruiken we recente studies en analyses van de specifiek Harlinger situatie. Geen hapsnap minimabeleid om de ‘sociale schijn’ op te houden, maar aanpak van economische structuurversterking d.m.v. het Sociaal Economisch Actieplan, integrale armoedebestrijding, schuldhulpverlening, vroege aandacht voor kwetsbare gezinnen, gerichte aandacht voor jongeren om werkeloosheid te voorkomen.
Een onorthodoxe aanpak niet schuwen, zoals voorwaardelijke schuldovername, collectieve schuldregeling, saneringskredieten, aanpassing van de kostendelersnorm.
Harlinger Belang: Er is een langetermijnvisie en -beleid nodig. Inzetten op een “tweede” pijler onder de economie zijn de investeringen in het beleidsveld toerisme en recreatie. Port of Harlingen is een goede stimulans voor de havenactiviteiten en de werkgelegenheid. Het door Harlinger Belang gesteunde Actieplan Economie levert hopelijk op langere termijn verbeteringen aan deze taaie materie.
Wad’n Partij: Armoedebestrijding zonder werkgelegenheid is een vorm van dweilen met de kraan open. Werkgelegenheid zal dus in alle opzichten het speerpunt moeten zijn en niet armoedebestrijding. Er zal nadrukkelijk gestreefd moeten worden naar hoogwaardige werkgelegenheid. Toerisme is prima als economisch speerpunt, maar het levert geen hoogwaardig, goedbetaald werk op en is dus niet voldoende
GroenLinks: Leren uit het verleden en beseffen hoe deze kansenongelijkheid, armoede en werkloosheid zijn ontstaan en aan welke knoppen wij moeten draaien om dingen te veranderen. Het afstappen van de bekende paden en het lef hebben om vanuit vertrouwen in de mens te handelen. Het invoeren van projecten met het basisinkomen, het aanbieden van ruimte voor nieuwe innovatieve ondernemers, het uitbreiden van ons scholenaanbod, het herwaarderen van werk en het delen van kennis en rijkdom kunnen hierbij een grote rol spelen.
HOOP: De enige oplossing om de armoede en hoge werkloosheid naar beneden te brengen, blijft toch de arbeidsparticipatie te bevorderen door bij voorbeeld terugkeer sociale werkplaats, scholing en aanbieden van stage-werkplaatsen bij werkgevers in de regio.
D’66: Armoede en werkloosheid gaan vaak hand in hand. Ondanks alle pogingen is nog onvoldoende gelukt om de arbeidsparticipatie te verhogen. Onder vroegtijdige schoolverlaters ligt de werkloosheid beduidend hoger. Daarom ligt de sleutel volgens ons bij scholing.
Christen Unie : Voor armoedebestrijding loopt Harlingen met zijn uitgebreide kindpakketten en andere ondersteuning al voor op de rest van Friesland, maar de beste armoedebestrijding is nog altijd werkgelegenheid. Op het aantrekken en faciliteren van goede bedrijven heb je maar beperkte