Groots - Filmisch - Kwetsbaar
Nog maar vijf jaar geleden studeerde Judith Minks af aan de Fotoacademie in Amsterdam. In die vijf jaar is er veel gebeurd.
De Harlingse exposeerde in Amsterdam, Boedapest, Venetië, Barcelona, Parijs, Rome en Harlingen.
Wij kennen haar voornamelijk van de bijzondere portrettenserie Freckels die samen met de serie Hotel Room vorig jaar in het Hannemahuis werd geëxposeerd.
De persoonlijke fotoseries die Judith maakte, zijn van Barcelona tot letterlijk in Tokyo in de prijzen gevallen of kregen een eervolle
vermelding .
Foto’s : Judith Minks
Tekst: Daniella Gerstel- Visser
Terug in de schoolbanken
Judith Minks groeide op in Leeuwarden. Voor haar opleiding tot opticien verhuisde ze naar Baarn. Na een jaar of acht begon Leeuwarden steeds meer te trekken en besloot ze terug te komen. Het vak van opticien bood na 20 jaar geen uitdagingen meer. Het roer moest helemaal om. Judith begon op haar 41e aan haar studie fotografie, een jaar na de geboorte van zoontje Lucas. In die periode lukte het haar door goede organisatie, discipline en oppashulp van familie de studie-uren, de avonden aan de Fotoacademie en de steeds complexere opdrachten af te ronden.
Terugkijkend denkt Judith: Wat is het fantastisch dat ik dit toen heb opgepakt.
Kwetsbaarheid komt niet vanzelf
Tot het derde jaar van fotoacademie verliep alles op rolletjes. De opdrachten die Judith maakte, waren technisch gezien van hoge kwaliteit. Toch misten de docenten iets in haar werk.
Judith kreeg de opmerking: “Je foto’s zijn goed, maar wie ben jij nu eigenlijk in de fotografie? We missen het eigen fotografische DNA.”
Dit leidde tot een persoonlijke zoektocht. Met een mentor werd het een zes maanden lange ontdekkingsreis. “Hoe ga ik mijn opdrachten zo verbeelden dat het echt een Judith wordt? Hoe vertaal ik mijn werk naar wie ik ben?”
In die periode introduceerde iemand haar met het werk van de Amerikaanse fotograaf Gregory Crewdson. Vanaf dat moment vielen alle puzzelstukjes op zijn plek. Altijd al was Judith bezig met het bouwen van kleine settinkjes in haar woonkamer, tevens haar studio, om daar foto’s van te maken. Aan het eind van de dag moest alles weer opgeruimd worden. Ze kon nooit eens lekker groots uitpakken. Crewdson creëert grootse, bijna cinematische sets met filmlichten. Foto’s als filmstills, dát was wat Judith wilde realiseren. In deze vorm kon de fotograaf zichzelf totaal terugvinden.
Dat was het moment dat het idee voor het project Moments in Time werd geboren, een autobiografische, filmische fotoserie waar persoonlijke herinneringen en ervaringen de rode draad vormen.
Een moment van dodelijke vermoeidheid bij een jonge moeder, de roze wolk ver te zoeken; een diep gesprek tussen een 10 maanden oude baby en haar beste vriend, een boxer; aan het sterfbed van haar oma, met haar baby
op haar arm.
Het tijdsbeeld prachtig gevangen in kleur, licht en attributen in combinatie met de modellen.
Hotel room
Het examenproject, waarmee Judith cum laude in 2015 afstudeerde, was ook zo’n persoonlijke serie. Als vakantiebaantje werkte ze in de hotel de Wadden op Vlieland. Soms maakte ze er ook de kamers schoon. De fascinatie die Judith daarbij voelde, als ze zo heel even het leven van de gasten binnenstapte, werd jaren later de inspiratie voor de fotoserie Hotel Room. Vormgegeven in beelden uit een combinatie van herinneringen en een vleugje fantasie. Eén hotelkamer, 10 verhalen, maar allemaal een stukje van de kunstenaar.
Van idee tot beeld
Aan elke foto gaat een proces vooraf. Judith geniet van elke fase. Ze begint met het uitschrijven van de scenes die ze wil gaan fotograferen en maakt daar schetsmatige tekeningen van. Dan volgt een zoektocht naar de attributen die nodig zijn om het beeld te versterken. Veel vindt ze in kringloopwinkels,
maar ook bedrijven als Walinga Wonen leenden grote items als een bed en de inrichting van een badkamer. Het decor wordt in haar studio in Harlingen gebouwd. Alles wordt tot in de puntjes uitgewerkt en het licht wordt geplaatst voordat de modellen op de set verschijnen. Al in een heel vroeg stadium weet Judith hoe de personages in haar foto’s eruitzien. In haar omgeving zoekt ze mensen met juist die karaktertrekken die ze in haar hoofd heeft. Uiteindelijk is daar het beeld. Het bewerken daarvan is ook weer een heel proces.
Er wordt niets toegevoegd, maar wel nog gespeeld met licht en kleuren.
Tijdens het bedenken en uitvoeren van haar kunst houdt Judith de regie stevig in handen. Wel vraagt ze om de kritische beschouwingen van andere gerenommeerde fotografen. In de Harlinger fotograaf Hans Meester vindt ze een kritische leermeester. Geen detail wordt aan het toeval overgelaten. Zodra het werk klaar is, kan ze het loslaten en is het van iedereen.
Freckels
Een paar sproetjes had ze maar als kind. Die tot haar grote spijt door de jaren heen verdwenen. Voor iemand zo geordend en wars van chaos is een sproetengezicht een intrigerend fenomeen. Zo intrigerend dat Judith 150 portretten maakte van mensen die een ding gemeen hebben: hun sproeten.
Het zijn intieme portretten geworden. Dat kan ook bijna niet anders. Het model op een krukje, Judith in de vensterbank, zo dichtbij.
Dat vraagt om vertrouwen. Een camera vlak voor je neus is confronterend. Het had tijd nodig om dat vertrouwen op te bouwen om de modellen met ontspannen gezichten voor de lens te krijgen. Het prachtige noorderlicht dat
in de woonkamer aan de Noorderhaven schijnt, werd door vitrage zachter gemaakt. De kleuren in de foto’s werd vervangen door sepia die alles vervaagde wat zou kunnen afleiden van het hoofdthema, de sproeten.
In de ogen reflecteert het silhouet van de fotograaf. ‘Zo worden al die sproetjes toch een beetje mijn sproeten.’ Eén model durfde haar foto eerst niet eens te bekijken. Ze kreeg de foto thuis gestuurd als dank voor haar inspanningen, maar stopte die weg. Tot ze hem aan haar zoon liet zien. Hij had nog nooit zo’n prachtige foto van zijn moeder gezien. Nu is ze zo dolgelukkig met haar portret, dat ze zelfs het boek heeft gekocht waar ze zo prachtig in staat. Van deze unieke serie werd het schitterende boek Freckles gemaakt.
Scenes by the elevator
Op dit moment is Judith bezig met de voorbereidingen van haar nieuwe serie Scenes by the elevator. Het idee is ontstaan uit de spanning die Judith voelt als ze in een lobby richting een lift loopt. Dan komen onbewust de vragen. Wie komt eruit? Met wie stap ik straks in die lift? Wat gaat er daarna gebeuren?
De verhalen die in dit project middels foto’s worden verteld, zijn literair, zoals die in boeken zijn beschreven.
Judith deed daarvoor verschillende oproepen in kranten en bij leesclubs met het verzoek aan lezers om delen uit romans te sturen die zich afspelen bij een lift en die hen fascineerden. In de studio is de lift inmiddels gebouwd.
Er zijn van lezers al verschillende goede beschrijvingen van scenes binnengekomen. Het wordt dit keer een andere manier van werken voor Judith. Waar in haar eerdere werk de beschouwer het verhaal zelf invult, wordt nu een beeld van een bestaand verhaal verteld. Judith kijkt er naar uit om weer aan de slag te kunnen na een periode van beperkingen door corona.
Het minutieus tot in elk detail uitwerken van de twaalf decors die worden gebouwd, is een flinke klus. De sfeer in elk van de scenes is compleet anders. De scene die zich afspeelt rond een groep jongeren in een verlaten PTT- gebouw is qua sfeer totaal verschillend van die in een armoedig Amsterdams pension rond drie half dronken, zwetende Russen in gezelschap van een heroïneverslaafde prostituee.
Een vaag gevoel van ongemak
Ongemakkelijkheid, zoals je die voelt bij een opengaande liftdeur, speelt een kenmerkende rol in Minks foto’s.
De mensen in de scenes hebben weinig tot geen interactie. Hetzelfde zie je terug in haar foto’s uit serie Moments in Time. Een moeder met haar twee dochters, geen idee wat er speelt, maar je weet heel zeker: Hier wil ik niet bij zijn.
De foto Disappointed by the feeling is ook zo’n voorbeeld. Een jonge vrouw in lingerie in bed. Het mannelijk gezelschap zichtbaar in de spiegel. Boven het bed een foto van haar moeder, beppe, overgrootmoeder en
betovergrootmoeder die neerkijken op het tafereel.
In de serie My Skin wordt een model geportretteerd met het dier waarvan de huid is verwerkt in de jas, tas of handschoen die ze draagt op de foto. Het maakt het kijken naar de foto ongemakkelijk.
Maar boven alles is het werk Judith Minks van een bijzondere schoonheid. Foto’s waar je steeds weer iets nieuws in ontdekt, waarin talloze verhalen liggen opgesloten.
Aan de kijker de uitdaging om die verhalen te bevrijden.