- Bijna 400 paspoorten gestolen uit gemeentehuis Harlingen
- 4 of 5 januari 1992:
• Bijna 400 paspoorten worden gestolen uit gemeentehuis Harlingen
• Harlinger pand Groenlandsvaarder was niet beveiligd - 7 november 1992:
• Politie vindt grote hoeveelheden drugs, vuurwapens en explosieven in loods aan de Nieuwe Bildtdijk in Oudebildtzijl
- GEEN VEROORDELINGEN
• Alles blijkt onderdeel van de IRT-affaire
Jarenlang was Wessel Veenstra een vertrouwd gezicht op onze regionale tv-zender GPTV als presentator van het politienieuws en later als vertegenwoordiger van de Friese recherche bij ingewikkelde zaken.
Na zijn pensionering werd Wessel het gezicht van veel organisaties als de PKN en het Westerhuis Vrouwen Gasthuis in Franeker, maar vooral als projectcoördinator bij Nikki’s Place – Agape Home in Chiang Mai, Thailand.
In Agape Home worden meer dan 100 kinderen van 0 tot 21 jaar gehuisvest en opgevoed. Veel van deze kinderen zijn hiv-positief of dreigen dat te worden.
Vaak hebben zij hun ouders al aan aids verloren. Er zijn geen andere opties voor hun zorg dan liefdevolle opvang.
Ik volg Wessel op Facebook en twee jaar geleden las ik daar regelmatig bijzondere verhalen uit zijn politieverleden. Verschillende verhalen boeiden mij, met name over corrupte politiecollega’s, die mede door Wessel werden ontmaskerd toen hij in de jaren 90 voor de Criminele Inlichtingendienst werkte.
Ik vroeg Wessel om in de Seun eens iets te vertellen over zijn belevenissen in Noordwest Friesland en in het bijzonder natuurlijk in Harlingen.
Onlangs had ik een ontmoeting met Wessel en dat was voor hem aanleiding om mij een uitvoerig artikel te sturen over de inbraak in gebouw Groenlandsvaarder van het Harlinger gemeentehuis, waarbij bijna 400 paspoorten werden gestolen.
De waarheid blijkt onthutsender dan ik voor mogelijk had gehouden!
Wout Gerstel
Wessel Veenstra schreef onderstaand verslag:
Het is november 1992. Ik werk als zogenaamde `runner` bij de Regionale Criminele Inlichtingendienst van Politieregio Friesland. Mijn werk was, samen met collega’s, informatie te verkrijgen die inzicht moest geven in de georganiseerde criminaliteit.
We deden dit door het opbouwen van onder andere een netwerk van ‘informanten’ in en rond het wereldje van georganiseerde criminaliteit.
Undercover: Wereld achter de wereld
In dit werk was ik nog ‘nat achter de oren’ en ondanks mijn al vrij lange ervaringen als rechercheur bij de politie, kwam ik terecht in, wat ik noem, ‘een wereld achter de wereld’.
Het was een wereld van veel geheimen, van verdekt werken, van heimelijk observeren en meer.
Soms moet jouw informant letterlijk tussen leden van de georganiseerde criminaliteit zitten in het Amsterdamse, in chique en dure etablissementen.
Zo’n informant was gekend door de gevestigde orde in de georganiseerde criminaliteit en kwam er eens een vraag wie wij waren (we hadden best wel een noordelijk accent) dan werd dat snel afgedaan als `dit zijn hasjboertjes uit Friesland` en werd de suggestie gewekt dat wij hasj over de zeedijk aan land brachten. In de psychologie en gedragskunde noemt men dit wel het “onopvallende in het opvallende”.
4000 kilo hasj aan de Nieuwe Bildtdijk
In die eerste week van november 1992 kwamen enkele collega’s van de Criminele Inlichtingen Dienst op bezoek uit de Randstad. Zij hadden informatie over circa 4000 kilogram Colombiaanse hasj, die opgeslagen zou zijn in een pand aan de Nieuwe Bildtdijk in Oudebildtzijl.
Men wilde het in beslag nemen, maar zonder dat de eigenaren, de georganiseerde criminelen, erachter kwamen dat de informatie uit de Randstad kwam. Er werd toen, zo heette dat in vakjargon, een `U-bocht constructie` gemaakt.
De informatie werd aan de inlichtingendienst in Friesland gegeven en mijn collega en ik maakten een proces-verbaal op, alsof de informatie van een informatiepositie in Friesland kwam.
Dat was voor de veiligheid en afscherming van de werkelijke informatiegever.
Alles werd natuurlijk uitgebreid besproken met het Openbaar Ministerie en de chef van de RCID, de Regionale Criminele Inlichtingen Dienst.
We leverden het proces-verbaal met de informatie aan en er werd besloten met toestemming en in aanwezigheid van een Rechter-Commissaris een inval en zoeking te doen in het pand in Oudebildtzijl.
Semtex en handgranaten
Het was 7 november 1992. We gingen ter plaatse en begonnen in de schuur te zoeken.
Mijn vaste collega en ik zochten mee en we kwamen terecht op het zoldertje in de schuur.
Wat we daar vonden, schokte ons!
Er lagen reiskoffers en dozen, een tas én heel veel explosieven, zoals de kneedspringstof Semtex, ontstekingen en een koffer vol handgranaten.
We sloegen alarm.
Inmiddels waren er politieauto’s en ook een paardentrailertje vol in beslag genomen goederen onderweg naar Leeuwarden, zonder dat we alles exact hadden ingekeken, want er was inderdaad een immense hoeveelheid hasj en marihuana en een enorme hoeveelheid pillen in houten kisten. Ik meen wel over de 500 kilo.
We zagen de ontsteltenis in de ogen van de aanwezige Officier van Justitie, bij de Rechter-Commissaris en bij wie niet.
We kwamen hier voor een grote hoeveelheid softdrugs, maar dit had niemand verwacht of geweten! De eerste stap was: terug naar de collega’s uit de Randstad.
Wapens voor de Delta-organisatie
Wat hadden ze ons nou in de maag gesplitst?
Op hoog niveau overleg, het was paniekerig, het was verontwaardigd, het was boos.
Het was informatie afkomstig van het toenmalige IRT, die qua werkwijze en methodes tegen het licht is gehouden door de Parlementaire Enquête Commissie onder leiding van de PvdA-er Maarten van Traa.
Ook zij bleken volledig verrast door de aangetroffen explosieven, vuurwapens en harddrugs.
Achteraf bleek dat het te maken had met een partij die onder toezicht en met toestemming van de politie en justitie was binnengelaten.
Alles destijds bedoeld om de Delta-organisatie en andere georganiseerde criminaliteit in beeld te brengen, waarbij een lid van de georganiseerde criminaliteit de kans kreeg enorme handel op te bouwen. Het doel was dat politie en justitie het hele netwerk in beeld kregen.
De politie bij de poot
Later bleek dat de georganiseerde criminaliteit politie en justitie volledig bij de poot hadden en dat er gigantische import is geweest van allerlei drugs in Nederland, maar dus ook van explosieven en wapens.
De rijkspolitie op het Bildt had echter altijd goed opgelet. Het was dan wel in de nachten van destijds niet zo druk, maar men ging wel strategisch op plekken staan en controleerde auto’s en noteerde kentekens.
Zij controleerden op een nacht ook leden van de georganiseerde criminaliteit uit de Randstad en dat was de start van een onderzoek, waarbij voor het eerst een gekende leider in de georganiseerde criminaliteit in beeld kwam.
HARLINGER PASPOORTEN IN AMSTERDAM
Het werd nog mooier!
Mijn collega en ik werden gebeld door de criminele inlichtingen rechercheurs van Kennemerland. Of we elkaar konden treffen. Dat deden we in het toenmalige motel Friesland bij Wieringerwerf.
Ze overhandigden ons een rapportage die aansloot op het door ons gestarte onderzoek. Ze maakten ons duidelijk dat het om dezelfde dadergroep ging als in Oudebildtzijl.
De informatie was dat de in januari 1992 uit het gemeentehuis in Harlingen gestolen paspoorten op een bepaald adres lagen in Amsterdam bij een protegé uit de organisatie van Stanley Hillis.
Ons hart sprong op van blijdschap, adrenaline en spanning.
Wij leverden onze informatie aan bij het team in Friesland en op verzoek van de twee collega’s weer met de `U-bocht` constructie die ik eerder beschreef.
Het team met rechercheurs was natuurlijk enthousiast en ze bereidden een huiszoeking en inval voor in Amsterdam.
Het ging om bijna 400 voorbedrukte paspoorten, die in die tijd grote waarde hadden voor het verkrijgen van een identiteit in de criminele wereld.
Ze hadden een marktwaarde tot 1,5 miljoen gulden.
Toen kwam de domper
De volgende dag was ik bij een symposium over softdrugs in Veendam.
Ik werd opgebeld door de chef van de inlichtingendienst in Kennemerland.
De rapportage over de Harlinger paspoorten moest onmiddellijk terug.
Ik zei dat dat niet kon en dat het al bij het team lag. “Maar waarom dan?”
“Ik heb er geen paraaf onder gezet”, was het antwoord en het mocht door de collega’s die het ons gaven, niet worden gegeven.
Er werd macht uitgeoefend en een lang verhaal kort, we haalden de informatie weer bij het team vandaan. Er werd geen huiszoeking gedaan en er werden geen paspoorten teruggehaald. We moesten dat vertellen aan het team. Ze waren natuurlijk allemaal kwaad op ons, want we mochten niet zeggen waar het vandaan kwam en niet refereren aan het IRT.
COLLEGA’S GESCHORST
De collega’s die het ons gaven, zijn geschorst. Ze kwamen niet terug bij de politie en mijn collega en ik werden gehoord door de rijksrecherche. We moesten maar vertellen wat voor slechte collega’s het waren die nu waren geschorst. Ik kende hun goede reputatie en twijfelde niet aan hen.
Parallelle import drugs
Achteraf bleek dat alles deel uitmaakte van de parallelle import van drugs én dus nog meer, met toestemming van politie en justitie.
Dat de twee collega’s die geschorst waren niet konden leven met deze handelswijze en volgens goede normen en waarden ons in rechtvaardigheidsgevoel de informatie gaven die klopte.
Ik wil deze collega’s
hierbij eren als
rechtvaardige helden!
IRT-AFAIRE
Het kwam de chef Criminele Inlichtingendienst Kennemerland c.s. niet uit.
Later ontstond er een grote rel in politieland tussen de regioleidingen van twee IRT’s met grote politieke roering in Nederland.
Dat kwam door nog een grote held, Johan van Kastel, die als leider in het IRT (Kernteam Amsterdam) kwam en zag wat er gebeurde.
Ik eer hem, maar ik eer ook de twee collega’s die werden geschorst en de passie van hun leven op moesten geven, geslachtofferd door figuren als de chef CID Kennemerland, die later vermomd met helm als getuige onder ede werd gehoord door de Parlementaire Enquêtecommissie onder leiding van Maarten van Traa.
De IRT-affaire was toen al een tijdje geboren!
De enquêtecommissie leverde op dat in de zogenaamde BOB-wetgeving (Bijzondere Opsporingsbevoegdheden) werd opgenomen wat wél kan en wat niet én hoe het gecontroleerd wordt.
Deze wet moet voorkomen dat dit soort zaken ooit weer kan gebeuren.
Ik voelde me misbruikt
Voor het eerst in jaren had een team, het Friese team, de juiste richting te pakken naar de hoofdverdachte in de georganiseerde criminaliteit, maar na veel gedoe en ruzie gingen er machten spelen die ervoor zorgden dat het onderzoek helemaal moest worden gestopt! Godbetert!
Ik voelde me misbruikt in dit mensen-verslindende ‘spel’, waarin de zaak van de paspoorten uit gemeentehuis Harlingen nooit ‘naar buiten’ is opgelost, maar voor mij zeker wel!
Onbeantwoorde vragen
Vragen zijn voor mij nog altijd:
> Waar moesten nou de explosieven naartoe?
> Voor wie waren ze bestemd?
Je moet er toch niet aan denken dat die wapens bestemd waren voor terroristen…..
Misschien toch nog eens een intensief journalistiek onderzoek?