Burgemeester Ina Sjerps:
"Het zal wennen zijn voor de Harlingers !
Beveiliging als nieuwsfeit. Als journalist kom je soms wel heel verrassende “nieuwsfeiten” tegen. Ik werd getipt dat burgemeester Ina Sjerps opzienbarende mededelingen had gedaan in het WNL Radioprogramma “De Stand van Zaken”.
Tekst: Wout Gerstel
Foto’s: Joachim de Ruijter en SEUN Media
Proefballonnetje
Mevrouw Sjerps liet op zaterdagavond 4 juni 2022 om kwart over tien op de landelijke radio een ogenschijnlijk proefballonnetje op: “Het zal nog wel wennen zijn voor de Harlingse gemeenschap, omdat de Harlingers gewend zijn om vrij toegang te hebben tot die haven.”
Uit het interview blijkt dat Harlingens eerste burger zich zorgen maakt over drugsinvoer via de Harlinger haven:
“Wij zien heel weinig, terwijl we wel weten dat het er wel is. We weten dat er veel cocaïne aanwezig is in Harlingen.
We hebben enorm veel scheepvaartverkeer en een onbeveiligde haven. Maar je moet ook politie en recherche hebben en openbaar ministerie om te vervolgen.
Een van de problemen die we in dit land hebben, is dat de hele strafrechtketen onvoldoende is opgewassen tegen de enorme drugscriminaliteit. Sinds we een aantal grote hacks hebben in die beveiligde telefoons, hebben politie en justitie een enorme hoeveelheid informatie. Veel meer dan ze aankunnen.
Het is “Bewijs zoekt Politie”.
We zouden kunnen weten wie de boeven zijn als we alle informatie zouden kunnen analyseren. Politie en Justitie concentreren zich op dit moment op hele grote zaken in Antwerpen en Rotterdam. Terecht, want de cocaïne komt daar met tonnen naar binnen. Bij ons ongetwijfeld ook, maar niet in die grote hoeveelheden. De kleinere havens hebben minder aandacht van politie en justitie en dan heb je het risico van het waterbed-effect. Smokkel is van alle tijden, maar de drugssmokkel is enorm. Langzamerhand is het de vraag of Nederlanders zich realiseren dat ze een crimineel circuit steunen als ze drugs gebruiken. Mensen gebruiken drugs alsof het de gewoonste zaak van de wereld is.”
De interviewster van WNL Radio vraagt of er nu helemaal geen cameratoezicht is.
“Er is beperkt cameratoezicht”, antwoordt de burgemeester. “Ik ben nu bezig met een plan om de beveiliging te verbeteren, maar dat zal nog wel wennen zijn voor de Harlingse gemeenschap, omdat de Harlingers gewend zijn om vrij toegang te hebben tot die haven.
Het is voor heel veel Harlingers een uitje als ze die hele haven kunnen rondrijden en men is het niet gewend dat die haven beveiligd is en afgesloten, zoals in Rotterdam. Het is een politiek vraagstuk.”
Dit is meer dan een proefballonnetje!
Geen vrij rondje meer fietsen, wandelen of met de auto over de havenkades. Hoe haalt iemand dat in het hoofd?
- Voor mij alle aanleiding om een aantal vragen te stellen aan de afdeling communicatie van de gemeente Harlingen:
- Hoe ziet het college / de burgemeester de afsluiting van de haven?
- Wat betekent dit voor de daar gevestigde (winkel)bedrijven, zoals CIV Harlingen?
- Welk doel of resultaat wil men met een afsluiting bereiken?
- Is er politiek draagvlak voor afsluiting van de haven?
- Zijn er over deze afsluiting al afspraken gemaakt binnen het nieuwe college of met de politieke partijen in de gemeenteraad?
- Op welke wijze wordt de bevolking betrokken bij deze plannen?
- Hoe denkt de gemeente de haven aantrekkelijk te houden voor bewoners en bezoekers?
Er kwamen geen inhoudelijke antwoorden, maar ik werd uitgenodigd voor een persoonlijk interview met de burgemeester.
Mijn eerste opmerking dat in het radio-interview naar voren kwam dat de burgemeester de haven af wil sluiten, was volgens mevrouw Sjerps niet correct: “Ik zeg dat de haven veilig moet worden. Dat is wat anders. Wij hebben nu een haven die onbeveiligd is en dat zijn twee soorten veiligheid. Dat is verkeersveiligheid en het is veiligheid op het gebied van openbare orde, zeg maar criminaliteit. En op twee manieren is de haven niet beveiligd. Allereerst er is de openbare weg. Een stukje is afgesloten. Dat is het internationale gedeelte dat dus wettelijk verplicht is afgesloten, maar die hekken staan altijd open.
En veel Harlingers en misschien een paar mensen elders vandaan vinden het leuk om daar rond te rijden. Daar is al een onderzoek naar gedaan door de Port of Harlingen zelf. Dat is gewoon vrij. De verkeersveiligheid zit ook gevaarlijk. Mensen rijden daar met een scootmobiel of een fiets tussen de containers door, tussen de hijskranen. Ja, ik ben er zelf ook bij. Ik heb zelf ook op de fiets rondgereden. Ik kan gewoon door, terwijl iemand met die hijskranen zo’n grote container aan het vervoeren is. Verder dan nog doorrijden, nou dat is onbestaanbaar, dat kan nergens in Nederland. Gelukkig is dat nu toch goed gegaan. Maar ja, je zult altijd zien dat dat een keer fout gaat en dan is Leiden in last. Ja, zo zijn we ook in Nederland.
Tweede is zeg maar de criminaliteit en smokkel. Smokkel en havens horen bij elkaar. Dat is nog nooit anders geweest. En zeker bij internationale havens met een buitengrens.
Er zijn nu twee vormen van smokkel die echt veel aandacht vragen: smokkel van harddrugs, cocaïne en pillen en smokkel van mensen. Smokkel van mensen om daar mee te beginnen. Er is ook nog niet zo lang geleden iemand ontdekt, die mensen hiervandaan naar Engeland wilde brengen. We hebben ook de smokkel van harddrugs. De pillen gaan meestal naar het buitenland en de cocaïne komt meestal naar binnen.”
Drugsgebruik
De burgemeester pakt haar telefoon en stuurt mij een foto van een artikel uit een tijdschrift, waaruit blijkt dat het uitgaanspubliek veel drugs gebruikt.
Uit de cijfers kun je afleiden dat bijna de helft van het uitgaanspubliek XTC gebruikt, lachgas 35,2% en cocaïne 26,2%.
Elk drugsgebruik is per definitie natuurlijk fout, maar zo lijkt het alsof iedereen altijd drugs gebruikt. Het geciteerde onderzoek is het Grote Uitgaansonderzoek 2020 van het Trimbos Instituut onder 4824 via internet geworven jongeren van 16 t/m 35 jaar in heel Nederland.
Als je het hele rapport van het Trimbos Instituut leest, blijkt dat je die cijfers niet zomaar kunt interpreteren als “de helft van het uitgaanspubliek gebruikt XTC”, maar meer als “heeft ooit gebruikt”.
Overigens zou je de vraag naar lachgas ook in enkele Harlinger horecabedrijven kunnen stellen en dan kun je constateren dat er een horecabedrijf is dat grotendeels gefinancierd wordt uit de winst op lachgas. Cijfermatig kun je dan zelfs berekenen dat alle Harlingers vele malen lachgas hebben geprobeerd.
Maar het verband met de afsluiting van de havens voor fietsers, wandelaars en automobilisten, dat is natuurlijk niet te geven.
Strijd tegen georganiseerde en ondermijnende misdaad
Het mag duidelijk zijn, de burgemeester heeft de strijd tegen drugsgebruik in Harlingen geopend.
Ze trekt een vergelijking met het terugdringen van tabaksgebruik. Ik glimlach en wijs erop dat in de gemeentelijke gebouwen niet gerookt mag worden, maar dat de laatste tabakswinkel wel in het gemeentehuis is gevestigd.
Eind augustus spraken burgemeester Ina Sjerps en mevrouw Els Tieman (programmadirecteur Ondermijning van het ministerie van J&V) tijdens een werkbezoek samen met partners over invloeden van en maatregelen tegen georganiseerde en ondermijnende criminaliteit in de havens van Harlingen.
Partners als het Openbaar Ministerie, politie, douane, Port of Harlingen, Koninklijke Marechaussee en het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum zaten aan tafel.
Als onderdeel van het programma voer het gezelschap met een politieboot uit om de havens vanaf het water te aanschouwen.
Niet gezegd
In het gesprek herhaalt de burgemeester enkele malen dat ze niet heeft gezegd dat de haven wordt afgesloten, maar iedereen kan dat terugluisteren op internet met de letterlijke tekst: “omdat de Harlingers gewend zijn om vrij toegang te hebben tot die haven.” Ik kan dat niet anders beluisteren dan dat “geen vrije toegang” synoniem is voor “gesloten”.
Rondje over de haven
Ik heb overigens na mijn gesprek met mevrouw Sjerps even een rondje over de visserijhaven en handelshaven gemaakt.
Bij CIV, de winkel van de Coöperatieve Inkoop Vereniging, gewoon een publiekstoegankelijke winkel, was bedrijfsleider Rens Nicolai stomverbaasd over de uitspraken van de burgemeester.
Directeur Paul Pot van Port of Harlingen is ervan overtuigd dat de openbaar toegankelijke kades eigenlijk helemaal niet meer kunnen. Hij vertelt dat er al hekken gekocht zijn om gedeeltelijke afsluitingen te kunnen realiseren. Met een gedeeltelijke afsluiting zouden de winkels bereikbaar kunnen blijven.
Overigens ziet René de Jong van Wierda Scheepsreparatie een afsluiting helemaal niet zitten. Zeker niet met hekken die een soort toegangsweg evenwijdig aan de haven creëren. Wierda doet reparatiewerk aan vissersschepen en moet regelmatig met groot materiaal vanuit het bedrijfspand naar de afgemeerde schepen rijden. “Zo’n hek staat dan enorm in de weg”, aldus De Jong.
Directeur Paul Rinsma van HOV, het containeroverslagbedrijf, herkent zich wel in de verkeerstechnische gevaren die de burgemeester noemt.
Ouwe Seunen die “gewoon doorrijden” met fiets of scootmobiel als de kranen met containers bezig zijn. “Gelukkig hebben we nog nooit een ongeluk gehad”, merkt Rinsma op. De havenkade is op dit moment een normale openbare weg. Afsluiting mag alleen als er schepen, die internationale havens bezoeken, worden gelost of geladen.
Volgens Paul Rinsma zijn er ook andere bedrijven die afsluiting van de publieke haven zouden toejuichen. Hij noemt de visafslag, waar regelmatig vorkheftrucks en auto’s elkaar zouden ontmoeten.
Besluit gemeenteraad in overleg
Na het lezen van dit artikel verzocht burgemeester Ina Sjerps om te vermelden dat een besluit over de openbaarheid van het haventerrein in “goed overleg met college, gemeenteraad en Harlingers, waaronder de ondernemers op de haven” zal worden genomen.
De gemeenteraad besluit uiteindelijk over de openbaarheid van het haventerrein.
Daar zijn ongetwijfeld voor- en tegenstanders.
Zoals de burgemeester het al zei in het radio-interview bij WNL:
“Het is een politiek vraagstuk.”