Ik heb meer ideeën dan tijd
Wat als je álles kunt maken? “Ja, daar word ik wel een beetje onrustig van.” Trijntje Teerhuis was een van de eerste 3D printers in Nederland. Veertien jaar geleden werd ze ook een beetje onrustig. Plots kwam de realisatie dat ze nog maar op de helft van haar werkzame leven was. Ze was 42 en verkocht advertenties voor de Harlinger Courant. Een vak waar ze op haar sloffen haar pensioen mee zou kunnen halen. Juist dat maakte haar een beetje ongedurig.
Tekst: Daniella Gerstel
Foto’s: Trijntje Teerhuis en Jeannette Woudhuis
Heel soms komen nieuwe ideeën als uit de lucht gevallen, maar dan moet je er wel iets mee doen!
Echtgenoot Jos zag op een beurs een 3D printer en was overweldigd door de magie van het ding. Het zei Trijntje helemaal niets, maar toen ze op weg naar huis door een sneeuwbui van de route moesten afwijken, liepen ze weer tegen een 3D printer aan. Nu ze met eigen ogen zag wat zo’n machine kon, wist ze: Dat ga ik doen!
Detail: Trijntje wist helemaal niets van 3D printen.
De eerste printer vergde een investering van € 60.000.
Het idee en bijbehorend bedrijfsplan waren zo sterk dat een enthousiaste investeerder snel was gevonden.
De printer werd thuis neergezet en Trijntje nam een jaar de tijd om het proces van idee naar geprint object te ontdekken. Tot haar eigen verrassing ging dat een stuk sneller. Ze had er affiniteit mee, waarschijnlijk omdat het haar zo fascineerde.
3D printing kwam meer en meer in de publiciteit en ze kwam in contact met mensen die het avontuur met haar aan wilden gaan. Ze kreeg opdrachten en ging gewoon aan de gang. Uitvinders brachten hun tekeningen naar de studio in Harlingen en Trijntje maakte de prototypes die daarna getest konden worden.
Zo stond ze aan de wieg van een diervriendelijke zoogmachine voor lammetjes en een apparaat waarmee je met een druppel bloed meerdere onderzoeken kunt doen en het bloed langer kunt bewaren.
Waardevolle innovaties, die in compleet vertrouwen zonder geheimhoudingsverklaring aan Trijntje werden toevertrouwd.
Samen met deze klanten van 3D Printing Studio Tryn begon ze aan de ontdekkingsreis en dat schepte een bijzondere band.
Pionier
Als pionier maakte Trijntje Teerhuis alle ontwikkelingen van 3D printing mee.
Klanten uit het hele land weten haar als expert te vinden. Maar ook een dame die al 35 jaar naar volle tevredenheid hetzelfde koffiezetapparaat gebruikt en nu een onderdeeltje nodig heeft. Voor Trijntje twee minuten werk, voor het apparaat een nieuw leven.
In de winkel die ze aan de Noorderhaven had,liep een toerist binnen die met zijn stofzuiger precies tussen de randjes op zijn boot kon zuigen. Laat nu net dat zuigmondje breken. Nergens meer te krijgen.
Voor Trijntje een koud kunstje om het onderdeeltje op te zoeken in de database, het tekeningetje te downloaden en het printje te maken.
Die database is onuitputtelijk en onontbeerlijk. Ontelbare onderdelen van alle machines die je je kunt voorstellen, van schroefjes voor 20 verschillende soorten Landrovers tot moertjes van marineschepen.
Op al die schepen staat nu een 3D printer. Nog niet zo lang geleden moest een helikopter zo’n moertje brengen of ging een schip uit de vaart, omdat het minuscule onderdeeltje niet voorradig was.
Dit is de toekomst
Niemand wil meer weken wachten en we willen voorkomen dat magazijnen vol liggen met geïmporteerde onderdelen die misschien nooit worden gebruikt.
Dochter in 3D
Hoe leuk het ook is om iemand blij te maken met een zuigmondje, de echte lol ligt voor Trijntje in opdrachten die meer van haar creativiteit eisen.
Het lijkt simpel, zo’n machine die laagje voor laagje een object opbouwt, maar die machine doet helemaal niets als Trijntje er niet eerst iets heeft ingestopt. Soms gescand, maar vaak ook zelf tot op de tiende van een millimeter uitgerekend.
Zo maakte ze een scan van haar dochter. In die scan zit ontzettend veel data die in de computer wordt verbeeld als miljoenen driehoekjes.
De tekening werd geprint en op een fantastische manier gespoten door een kennis die auto’s restaureert. Hij gebruikte hetzelfde materiaal dat ervoor zorgt dat de coureur in een raceauto niet wordt verblind door de zon op het dashboard.
En nu heeft Trijntje een met fluweel bekleed beeld van haar dochter.
Een waar kunstwerk.
Oude en nieuwe technieken completeren elkaar
3D techniek en geschiedenis lijken compleet tegenstrijdig. Trijntje Teerhuis bewijst dat de twee elkaar soms perfect aanvullen.
Ze maakte een print van de zwarte leren schoenen van een in 1942 door de Duitsers in Dachau omgebrachte Friese verzetsheld.
Zijn schoenen werden teruggestuurd naar Nederland. Ze werden een op een nagemaakt, zelfs met de lap waar hij verzoold werd en elk barstje in het leer.
De prints worden nu verbronsd en als bronzen beelden in een park geplaatst. Het maken van bronzen beelden is normaal gesproken een veel kostbaarder proces. Voor dit project zou anders geen budget zijn.
Studio Tryn werkte mee aan de restauratie van verschillende historische gebouwen. Voluten van het Leeuwarder stadhuis waren vergaan. In samenwerking met de opleiding Creatief Vakman van ROC Friesland College in Leeuwarden maakte Trijntje nieuwe en liet ze zo spuiten door een expert dat ze helemaal origineel lijken. Niemand merkt het verschil en de ornamenten zitten nu voor de eeuwigheid op het rijksmonument uit 1715.
Redding art deco tegelwand
Ook was ze betrokken bij de restauratie van het historische pand op de Dam in Amsterdam van de Koninklijke Industrieele Groote Club. In het gebouw zaten prachtige art deco tegels. De fabriek die ze rond 1905 maakte, bestaat niet meer, dus de mallen zijn verdwenen. Sommige tegels moesten worden vervangen. De opdracht werd gegund aan tegelfabriek Albarello in Menaldum. Zonder de 3D techniek zou iemand van Albarello daar dagenlang moeten zijn om de boel op te meten en een kloppende mal te maken.
Het is bijna onmogelijk om dat goed te doen, want klei krimpt in de oven en de tegels moeten precies tussen de onbeschadigde exemplaren passen.
Trijntje toog, gewapend met haar scanner, naar onze hoofdstad.
De tegels die vervangen moesten worden, werden gescand en geprint.
Toen, na drie proefprintjes, de mal de perfecte maat had, kon de tegelmaker de tegels kleien en afbakken.
Een uitgelezen combinatie van oude en nieuwe technieken. Als de nieuwe techniek er niet was geweest, waren waarschijnlijk alle tegels verwijderd. Dan was het goedkoper geweest om alle tegels te vervangen. Niemand ziet het verschil tussen de oude en nieuwe tegels en de wand is zo origineel mogelijk gehouden.
Nieuw ambacht
Mensen spreken altijd vol ontzag over ‘oude ambachten’. Ik zou graag een lans willen breken voor nieuwe ambachten, zoals het vernuftige 3D printen van deze buitengewoon creatieve ondernemer!
Met haar werk verlengt ze op duurzame wijze de levensduur van diverse kleine apparaten en grote machines, restaureert ze historische gebouwen en antieke objecten en maakt ze mensen ongelofelijk blij met bijvoorbeeld een wielnaaf dop voor een oude Alfa Romeo of een uniek persoonlijk cadeau, maar ook met een speciale urn die troost biedt, omdat hij speciaal voor een geliefde is gemaakt.
Nog lang niet uitgeprint
Trijntje Teerhuis maakt onmisbare onderdeeltjes en hebbedingetjes die misschien niet onontbeerlijk zijn, maar waar je wel heel blij van wordt. Kunstobjecten en moertjes en alles daartussenin.
Ze wil daar nog geen keuze tussen maken.
De ontdekkingsreis is nog lang niet voorbij.